Η Ευρώπη των Πολιτών

Χάρη στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι πολίτες των κρατών μελών μπορούν να ταξιδεύουν, να διαμένουν και να εργάζονται οπουδήποτε στην Ευρώπη. Στην καθημερινή ζωή, η ΕΕ προάγει και χρηματοδοτεί προγράμματα για να φέρει τους πολίτες της πιο κοντά, ειδικότερα στους τομείς της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Το συναίσθημα ότι ανήκουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα δημιουργηθεί σταδιακά, μέσω χειροπιαστών επιτευγμάτων και επιτυχιών. Ήδη υπάρχουν ορισμένα σύμβολα που αντιπροσωπεύουν μια κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα. Το πιο εξέχον είναι το ενιαίο νόμισμα, αλλά υπάρχουν επίσης η σημαία και ο ύμνος της Ευρώπης.

I. Ταξίδια, διαμονή και εργασία στην Ευρώπη

Το πρώτο δικαίωμα των ευρωπαίων πολιτών είναι να ταξιδεύουν, να εργάζονται και να διαμένουν ελεύθερα οπουδήποτε στην Ευρώπη. Η συνθήκη του Μάαστριχτ κατοχυρώνει το δικαίωμα αυτό στο κεφάλαιο που αφορά στην ιθαγένεια.

Η ΕΕ έχει εγκρίνει μια οδηγία με την οποία καθιερώνεται ένα σύστημα αμοιβαίας αναγνώρισης των πτυχίων των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η οδηγία αυτή ισχύει για όλα τα πανεπιστημιακά προγράμματα με ελάχιστη διάρκεια φοίτησης τριών ετών και βασίζεται στην αρχή της αμοιβαίας εμπιστοσύνης σχετικά με την ποιότητα των εθνικών εκπαιδευτικών συστημάτων.

Κάθε άτομο που είναι υπήκοος ενός κράτους μέλους της ΕΕ μπορεί να εργαστεί στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και άλλων δημόσιων υπηρεσιών οπουδήποτε στην Ένωση, με εξαίρεση τις δραστηριότητες που καλύπτονται από τις υποχρεώσεις των δημόσιων αρχών (αστυνομία, ένοπλες δυνάμεις, υπηρεσίες υπουργείου Εξωτερικών, κ.λπ.). Πράγματι, θα ήταν απολύτως φυσιολογικό να προσληφθεί ένας βρετανός καθηγητής σε ένα αγγλόφωνο σχολείο στη Ρώμη ή να ενθαρρυνθεί ένας νεαρός βέλγος πτυχιούχος να συμμετάσχει σε διαγωνισμό για εισαγωγή στο γαλλικό δημόσιο.

Από το 2004 οι ευρωπαίοι πολίτες που ταξιδεύουν στην ΕΕ μπορούν να αποκτήσουν την ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης ασθένειας από τις αρμόδιες αρχές της χώρας τους, με την οποία μπορούν να καλύψουν τα ιατρικά έξοδα εάν αρρωστήσουν σε κάποια άλλη χώρα.

II. Πώς μπορούν οι πολίτες να ασκήσουν τα δικαιώματά τους

Οι ευρωπαίοι πολίτες δεν είναι μόνο καταναλωτές ή φορείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Είναι επίσης πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με αυτή την ιδιότητα έχουν ειδικά πολιτικά δικαιώματα. Σύμφωνα με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, κάθε πολίτης της Ένωσης, ανεξαρτήτως εθνικότητας, έχει το δικαίωμα να ψηφίζει και να είναι υποψήφιος στιςδημοτικές εκλογές και στις εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη χώρα της ΕΕ στην οποία ζει.

Αυτό φέρνει την ΕΕ πιο κοντά στους πολίτες της. Η ιθαγένεια της Ένωσης κατοχυρώνεται πλέον στη Συνθήκη στην οποία τονίζεται ότι «Πολίτης της Ένωσης είναι κάθε πρόσωπο που έχει την υπηκοότητα ενός κράτους μέλους. Η ιθαγένεια της Ένωσης συμπληρώνει και δεν αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια».

III. Θεμελιώδη δικαιώματα

Η συνθήκη του Άμστερνταμ που τέθηκε σε ισχύ το 1999, ενίσχυσε ακόμα περισσότερο την έννοια των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Θέσπισε μια διαδικασία λήψης μέτρων κατά ενός κράτους μέλους της ΕΕ, το οποίο παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών του. Επίσης, επέκτεινε την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων ώστε να μην περιορίζεται μόνο στην εθνικότητα, αλλά και στις διακρίσεις λόγω φύλου, φυλετικής καταγωγής, θρησκείας, ηλικίας και γενετήσιου προσανατολισμού.

Τέλος, η συνθήκη του Άμστερνταμ επέφερε βελτιώσεις στην ευρωπαϊκή πολιτική για τη διαφάνεια και παρείχε στους πολίτες μεγαλύτερη πρόσβαση στα επίσημα έγγραφα των ευρωπαϊκών οργάνων.

Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για προάσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών της επιβεβαιώθηκε και στη Νίκαια το Δεκέμβριο του 2000 με την επίσημη διακήρυξη του των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Χάρτης αυτός συντάχθηκε από μια συνέλευση στην οποία συμμετείχαν μέλη των εθνικών κοινοβουλίων, ΜΕΚ, αντιπρόσωποι των εθνικών κυβερνήσεων και ένα μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα 54 άρθρα του, που χωρίζονται σε έξι κεφάλαια - Αξιοπρέπεια, Ελευθερίες, Ισότητα, Αλληλεγγύη, Δικαιώματα των πολιτών και Δικαιοσύνη - ορίζουν τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και τα δικαιώματα του πολίτη και τα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ.

Τα πρώτα άρθρα κατοχυρώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην ακεραιότητα του ατόμου και την ελευθερία έκφρασης και συνείδησης. Το κεφάλαιο για την αλληλεγγύη συνδυάζει με πρωτότυπο τρόπο κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα όπως:

• το δικαίωμα στην απεργία,
• το δικαίωμα των εργαζομένων στην ενημέρωση και τη διαβούλευση,
• το δικαίωμα συνδυασμού της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής,
• το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική πρόνοια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Χάρτης προωθεί επίσης την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και θεσπίζει δικαιώματα όπως η προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η απαγόρευση των πρακτικών της ευγονικής και της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης ανθρώπων, το δικαίωμα στην περιβαλλοντική προστασία, τα δικαιώματα των παιδιών και των ηλικιωμένων και το δικαίωμα στη χρηστή διοίκηση.

IV. Ευρώπη σημαίνει εκπαίδευση και πολιτισμός

Το αίσθημα του να ανήκει κανείς σε ένα σύνολο και να έχει κοινό πεπρωμένο δεν μπορεί να δημιουργηθεί τεχνητά. Μπορεί να προκύψει μόνο από μια κοινή πολιτιστική αντίληψη και γι΄αυτό το λόγο η Ευρώπη οφείλει σήμερα να εστιάσει την προσοχή της όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην εκπαίδευση, την ιθαγένεια και τον πολιτισμό.

Τα προγράμματα της ΕΕ για τη διά βίου εκπαίδευση: εκτιμώμενα ποσά για την περίοδο 2007-13.

Στον τομέα του πολιτισμού, τα ευρωπαϊκά προγράμματα «Πολιτισμός» και «Media» προάγουν τη συνεργασία ανάμεσα σε δημιουργούς προγραμμάτων, οργανωτές, παρουσιαστές και καλλιτέχνες από διάφορες χώρες. Αυτό έχει ως στόχο την παραγωγή περισσότερων ευρωπαϊκών τηλεοπτικών προγραμμάτων και ταινιών, αποκαθιστώντας την ισορροπία ανάμεσα στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές παραγωγές.

Τα προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης της ΕΕ είναι μερικά από τα μέσα προς αυτή την κατεύθυνση. Προωθούν προγράμματα ανταλλαγής σπουδαστών ώστε να μπορούν να σπουδάσουν για ένα διάστημα στο εξωτερικό, να συμμετάσχουν σε κοινές σχολικές δραστηριότητες πέρα από τα σύνορα της χώρας τους, να μάθουν ξένες γλώσσες, κ.λπ. Δεν έχει ακόμα αποφασιστεί σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο ποια θα πρέπει να είναι η οργάνωση των σχολείων και του εκπαιδευτικού συστήματος και ποια ακριβώς θα πρέπει να είναι η διδακτέα ύλη.

Τομέας	Τίτλος προγράμματος της ΕΕ	Στόχοι
Σχολική εκπαίδευση	Comenius	5 % of schoolchildren in the European Union will participate in joint educational activities.
Ανώτατη εκπαίδευση	Erasmus	Τρία εκατομμύρια φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Επαγγελματική κατάρτιση	Leonardo da Vinci	Ετησίως, 80.000 άτομα θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πρακτική άσκηση σε εταιρείες και κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης σε μια άλλη χώρα της Ευρώπης.
Εκπαίδευση ενηλίκων	Grundtvig	Ετησίως, 7.000 άτομα θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο εξωτερικό.
Σπουδές για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση	Jean Monnet	Επιχορηγήσεις για ακαδημαϊκή έρευνα και διδασκαλία σχετικά με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

V. Ο Διαμεσολαβητής και το δικαίωμα αναφοράς

Για να έρθει η Ευρωπαϊκή Ένωση πιο κοντά στους πολίτες της, η συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε τη θέση του Διαμεσολαβητή. Ο Διαμεσολαβητής εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και διατηρεί το αξίωμα αυτό καθόλη τη διάρκεια της θητείας του Κοινοβουλίου. Ρόλος του είναι να εξετάζει τις καταγγελίες σε βάρος των οργάνων και των οργανισμών της ΕΕ. Καταγγελίες μπορούν να υποβάλλουν όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ζει ή έχει την έδρα του σε ένα από τα κράτη μέλη. Ο Διαμεσολαβητής προσπαθεί να επιτύχει φιλικό διακανονισμό ανάμεσα στον καταγγέλλοντα και το αντίστοιχο κοινοτικό όργανο ή οργανισμό.

Ένας άλλος σημαντικός σύνδεσμος ανάμεσα στους πολίτες και τα ευρωπαϊκά όργανα είναι το δικαίωμα υποβολής αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από κάθε πολίτη που κατοικεί σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ.

VI. Συμμετοχή των πολιτών

Η ιδέα μιας «Ευρώπης των πολιτών» είναι πολύ νέα. Ήδη υπάρχουν κάποια σύμβολα τα οποία αντιπροσωπεύουν μια κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα, όπως, για παράδειγμα, το ευρωπαϊκό διαβατήριο (σε ισχύ από το 1985), ο Ύμνος της Ευρώπης (η «Ωδή στη Χαρά» του Μπετόβεν) και η Ευρωπαϊκή Σημαία (ένας κύκλος από 12 χρυσά αστέρια σε μπλε φόντο). Επίσης, ένα ευρωπαϊκό δίπλωμα οδήγησης εκδίδεται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ από το 1996 και μετά. Το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «Ενωμένοι στην πολυμορφία» και η 9η Μαΐου είναι η «Ημέρα της Ευρώπης».

Από το 1979, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται απευθείας, με καθολική ψηφοφορία. Αυτό παρέχει μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμότητα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, συνδέοντάς την άμεσα με τη βούληση των πολιτών. Η Ευρώπη μπορεί να γίνει πιο δημοκρατική με αναβάθμιση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με δημιουργία πραγματικά ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και με πιο ενεργή συμμετοχή των απλών πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων ή άλλων εθελοντικών ενώσεων.Η κυκλοφορία χαρτονομισμάτων και κερμάτων ευρώ το 2002 είχε μεγάλο ψυχολογικό αντίκτυπο. Πάνω από τα δύο τρίτα των ευρωπαίων πολιτών διαχειρίζονται τις οικονομίες τους σε ευρώ. Καθώς οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών εκφράζονται πλέον σε ευρώ, οι καταναλωτές μπορούν να συγκρίνουν απευθείας τις τιμές μιας χώρας με εκείνες κάποιας άλλης. Χάρη στη συμφωνία του Σένγκεν (την οποία όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να υπογράψουν) έχουν καταργηθεί οι έλεγχοι στα περισσότερα σύνορα μεταξύ των χωρών της ΕΕ, γεγονός που δίνει στους πολίτες την αίσθηση ότι ανήκουν σε έναν ενιαίο γεωγραφικό χώρο.

«Δεν δημιουργούμε συμμαχίες κρατών, ενώνουμε ανθρώπους», είχε πει ο Ζαν Μονέ το 1952. Σήμερα, η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την ΕΕ και η συμμετοχή των πολιτών στις δραστηριότητές της εξακολουθεί να αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τα ευρωπαϊκά όργανα.

4th Learning Circle

4th Learning Circle of Eunity – Outcomes

Topic: European or National Identity?

The European Union is composed of 27 independent sovereign countries which are known as member states: Austria, Belgium, Bulgaria, Cyprus, the Czech Republic, Denmark, Estonia, Finland, France, Germany, Greece, Hungary, Ireland, Italy, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, the Netherlands, Poland, Portugal, Romania, Slovakia, Slovenia, Spain, Sweden, and the United Kingdom. There are three official candidate countries, Croatia, FYROM and Turkey; the western Balkan countries of Albania, Bosnia and Herzegovina, Montenegro and Serbia are officially recognised as potential candidates.

Nowadays, some Greek people don’t like the identity of the ‘native Greek’ so they support the European closure. People from England and Greece are believed to be the least European thinking. Media and better education are needed in order to persuade Greeks to become more Europeans. Also the separation of the political role of religion from the spiritual.

Today, it is obvious that it is difficult for the majority of the citizens to understand how the countries function and the lowly educated people can’t understand the complicated law system of the European Union.

This means we have to confirm that free and high quality education will be provided to everyone, as also extended information from the media.

The European identity is mostly a product of our political way of thinking, for example, Greeks accept the European identity, but they are afraid of losing any connection with their tradition and culture. This causes fear of foreign cultures and nations. Some classic Greek spots are pessimism, wrong management of their sources and misery, which prevents the understanding of our European morals. Further, Greece can’t manage correctly the sources provided by the Union, but can claim more than the recently joined members.

The characteristics of a new European are versatility, interest for travelling and money as a mean of having more activities.

The Aristotle University of Thessaloniki has the 3^rd position in the list of Erasmus, which means it promotes the raise of our European thinking…

4th Learning Circle (agenda)

4th Learning Circle of Eunity

Topic: European or National identity?

• Chances of finding a job in the European Union
• Changing the functioning system of the European Union
• Take advantage of European programs
• European and alternative education
• Promotion of the European idea
• Where is Europe going to end functionally?
• Will Russia enter the European Union?

Welcome!

This blog is created by a group of people, AIESEC members from Greece, as part of a wider learning environment that the Local Committee of AIESEC in Aristotle University of Thessaloniki strives to provide to its members, interns, university, far and near community.

For more than10 years Europe has been in an intense integration process. Europe’s role, future and identity is lately being questioned. So, what does Europe mean for us? Do we really feel European citizens? In order to understand ourselves and others better as citizens, we need to understand our history, culture, norms and values (social), politics, economy and legal rights and responsibilities.

AIESEC is activating youth citizenship and leadership in different areas at European and global level. European citizenship is one of the issues we want to create awareness about, to educate and to engage young people. We want to create a space where young people can create a common understanding around EU matters and explore upon the future of European Union. We need leaders to shape and ensure Europe’s future in the context of the globalisation in a positive way and engaging youth in this process can be the foundation for a truly European community.

So, the objectives of EUnity Project are

~To create awareness and to educate young people about the realities of the European Union with focus on the integration processes from political, economical and cultural point of view;
~To empower and build the needed attitude for an European citizen by engaging youth in discussions around these issue;
~To promote cultural diversity and cultural understandingthrough direct exposure of young people to multicultural realities within European Union.